Mide Kanseri Nedir?

Mide kanseri, midenin iç yüzeyini döşeyen hücrelerde başlayan ve zamanla mide duvarının daha derin katmanlarına ve diğer organlara yayılabilen bir kanser türüdür. Mide kanseri genellikle erken evrede belirgin semptomlar göstermediği için ileri evrelerde teşhis edilir. Adenokarsinom, mide kanserlerinin en yaygın türüdür ve mide iç yüzeyini döşeyen glandüler hücrelerde başlar. Diğer nadir mide kanseri türleri arasında nöroendokrin tümörler, lenfomalar ve gastrointestinal stromal tümörler (GIST) bulunur.

Risk Faktörleri:

1. Helicobacter pylori Enfeksiyonu: Mide mukozasında kronik inflamasyona ve ülserlere neden olabilen H. pylori enfeksiyonu, mide kanseri riskini artırır.

2. Beslenme: Tuzlanmış, tütsülenmiş, turşu, işlenmiş ve nitrat içeren yiyeceklerin aşırı tüketimi mide kanseri riskini artırabilir. Yetersiz taze meyve ve sebze tüketimi de riski artırır.

3. Yaş: Mide kanseri genellikle 50 yaşın üzerindeki kişilerde daha yaygındır.

4. Cinsiyet: Erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür.

5. Sigara: Sigara içmek mide kanseri riskini artırır, çünkü sigara dumanındaki zararlı maddeler mide mukozasına zarar verebilir.

6. Ailede Kanser Öyküsü: Ailede mide kanseri öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.

7. Mide Cerrahisi Geçmişi: Daha önce mide ameliyatı geçirmiş kişilerde, mide mukozasında kronik inflamasyon sonucu kanser riski artabilir.

8. Genetik Faktörler: Lynch sendromu, familial adenomatöz polipozis (FAP) ve herediter diffüz gastrik kanser gibi kalıtsal genetik sendromlar, mide kanseri riskini artırabilir.

9. Kronik Gastrit ve Pernisiyöz Anemi: Kronik inflamasyon ve mide asidinin azalması mide kanseri riskini artırabilir.

Mide Kanseri Alt Tipleri:

1. Adenokarsinom: Mide kanserlerinin %90’ını oluşturan en yaygın tiptir. Mideyi döşeyen glandüler hücrelerde başlar.

2. Lenfoma: Mide lenf dokusunda gelişen nadir bir kanser türüdür. MALT lenfoma (mukoza ilişkili lenfoid doku lenfoması), mide mukozasında H. pylori enfeksiyonuyla ilişkilidir.

3. Gastrointestinal Stromal Tümör (GIST): Midenin kas tabakasında veya destekleyici dokularında gelişen nadir bir tümör türüdür.

4. Nöroendokrin Tümörler: Midenin hormon üreten hücrelerinden kaynaklanan nadir tümörlerdir.

Tedavi ve Evrelere Göre Yaklaşım:

Mide kanseri tedavisi, kanserin evresine, yayılma durumuna, hastanın genel sağlık durumuna ve tümörün biyolojik özelliklerine göre değişir. Tedavi, cerrahi, kemoterapi, radyoterapi ve hedefe yönelik tedavi gibi yaklaşımları içerir.

Evre 0 (Karsinoma in situ):

• Kanser, sadece mide iç yüzeyinin en üst tabakasında sınırlıdır.

Tedavi seçenekleri:

• Endoskopik Mukozal Rezeksiyon (EMR): Erken evredeki küçük tümörler için, endoskopik olarak tümörün çıkarılması mümkündür.
• Cerrahi: Midenin bir kısmının çıkarılması (parsiyel gastrektomi) da tercih edilebilir.

Evre I:

• Tümör mide duvarının iç katmanlarına yayılmıştır, ancak henüz lenf düğümlerine ulaşmamıştır.

Tedavi seçenekleri:

• Cerrahi: Midenin bir kısmının veya tamamının çıkarılması (gastrektomi). Cerrahi sırasında yakın lenf düğümleri de çıkarılır.
• Adjuvan Kemoterapi veya Kemoradyoterapi: Cerrahiden sonra kanserin tekrarlama riskini azaltmak için kullanılabilir.

Evre II ve III:

• Tümör mide duvarının derin katmanlarına veya çevre dokulara yayılmış olabilir. Ayrıca lenf düğümlerine de yayılabilir.

Tedavi seçenekleri:

• Neoadjuvan Kemoterapi: Cerrahiden önce tümörü küçültmek için uygulanır.
• Cerrahi: Midenin bir kısmı veya tamamı çıkarılır. Yakındaki lenf düğümleri de alınır.
• Adjuvan Kemoterapi veya Kemoradyoterapi: Cerrahiden sonra kanserin tekrarlama riskini azaltmak için uygulanır.

Evre IV (Metastatik Mide Kanseri):

• Kanser, karaciğer, akciğerler, kemikler gibi uzak organlara metastaz yapmıştır.

Tedavi seçenekleri:

• Kemoterapi: Kanserin yayılmasını kontrol altında tutmak ve semptomları hafifletmek için sistemik kemoterapi uygulanır.
• Hedefe Yönelik Tedavi: HER2 pozitif mide kanserlerinde trastuzumab gibi ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca PD-1 inhibitörleri (pembrolizumab gibi) immünoterapi olarak kullanılabilir.
• Palyatif Cerrahi: Semptomları hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak amacıyla mideyi rahatlatıcı ameliyatlar yapılabilir.
• Radyoterapi: Semptomları hafifletmek için uygulanabilir.

Tedavi Stratejileri:

1. Cerrahi: Mide kanseri tedavisinin temel taşıdır. Kanserin evresine göre, tüm midenin (total gastrektomi) veya bir kısmının (parsiyel gastrektomi) çıkarılması yapılır. Cerrahi sırasında lenf düğümlerinin de çıkarılması önemlidir.

2. Kemoterapi: İlerlemiş mide kanseri vakalarında cerrahi öncesi (neoadjuvan) veya sonrası (adjuvan) kemoterapi uygulanarak kanser hücreleri yok edilmeye çalışılır.

3. Radyoterapi: Genellikle kemoterapi ile birlikte uygulanır. Cerrahiden önce veya sonra kullanılabilir. Ayrıca semptom kontrolünde palyatif amaçlı kullanılabilir.

4. Hedefe Yönelik Tedavi: HER2 pozitif mide kanserlerinde trastuzumab gibi hedefe yönelik ilaçlar kullanılarak kanser hücrelerinin büyümesi durdurulmaya çalışılır. Ayrıca, PD-1 inhibitörleri gibi immünoterapiler de ilerlemiş kanserlerde etkili olabilir.

5. İmmünoterapi: İmmünoterapi ilaçları, bağışıklık sistemini kansere karşı harekete geçirmeye yardımcı olur ve özellikle ileri evre veya tedaviye dirençli mide kanseri vakalarında kullanılabilir.

Mide kanseri tedavisi, tümörün evresine, biyolojik özelliklerine ve hastanın genel sağlık durumuna göre kişiselleştirilir. Erken teşhis edildiğinde tedavi şansı yüksektir, ancak ileri evrede agresif tedavi yöntemleri gerekebilir.