Meme Kanseri Nedir?

Meme kanseri, meme dokusundaki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesiyle oluşan bir kanser türüdür. Genellikle süt kanalları (duktal kanser) veya süt üreten bezlerde (lobüler kanser) başlar. Meme kanseri, dünya genelinde kadınlar arasında en yaygın görülen kanser türlerinden biridir, ancak erkeklerde de nadir olarak görülebilir.

Risk Faktörleri:

1. Cinsiyet: Kadınlarda meme kanseri riski erkeklere göre çok daha yüksektir.
2. Yaş: Yaş ilerledikçe meme kanseri riski artar. Özellikle 50 yaş ve üstü kadınlarda daha yaygındır.
3. Aile Öyküsü: Ailede, özellikle birinci derece akrabalarda (anne, kız kardeş) meme kanseri öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.
4. Genetik Mutasyonlar: BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonlarına sahip kişilerde meme kanseri riski önemli ölçüde artar.
5. Hormonal Faktörler: Erken yaşta adet görmek (12 yaşından önce) veya geç menopoza girmek (55 yaşından sonra) meme kanseri riskini artırır. Ayrıca doğum kontrol hapları ve hormon replasman tedavisi de riski artırabilir.
6. Daha Önce Meme Kanseri Geçirmek: Daha önce meme kanseri geçirmiş kişilerde aynı veya diğer memede yeni kanser gelişme riski yüksektir.
7. Yoğun Meme Dokusu: Meme dokusunun yoğun olması, kanserin teşhis edilmesini zorlaştırabilir ve riski artırabilir.
8. Radyasyon Maruziyeti: Göğüs bölgesine radyasyon tedavisi almak meme kanseri riskini artırır.
9. Alkol ve Sigara: Alkol kullanımı ve sigara içmek meme kanseri riskini artırabilir.
10. Obezite ve Sedanter Yaşam: Aşırı kilo ve hareketsiz yaşam tarzı, menopoz sonrası kadınlarda riski artırabilir.

Meme Kanseri Alt Tipleri:

1. Duktal Karsinom In Situ (DCIS): Süt kanallarında başlar ve kanser hücreleri henüz kanallarla sınırlıdır. Yayılmamış, erken evre meme kanseri olarak kabul edilir.

2. İnvaziv Duktal Karsinom (IDC): Meme kanserlerinin en yaygın tipidir. Süt kanallarının dışına çıkarak meme dokusuna ve çevreye yayılabilir.

3. İnvaziv Lobüler Karsinom (ILC): Süt bezlerinde başlar ve çevre dokulara yayılabilir. IDC’den sonra en sık görülen invaziv meme kanseri türüdür.

4. İnflamatuvar Meme Kanseri: Nadir, ancak agresif bir meme kanseri türüdür. Meme derisinde kızarıklık ve şişme ile kendini gösterir.

5. Tripl Negatif Meme Kanseri: Üç ana reseptör (östrojen, progesteron, HER2) bulunmaz. Tedaviye dirençli ve agresif bir kanser türüdür.

6. HER2 Pozitif Meme Kanseri: HER2 proteinini fazla üreten bir meme kanseri alt tipidir. Hızlı büyüme ve yayılma eğilimindedir, ancak hedefe yönelik tedaviye iyi yanıt verebilir.

7. Hormona Duyarlı Meme Kanseri: Östrojen ve/veya progesteron hormonlarına duyarlıdır. Hormon tedavisi ile tedavi edilebilir.

Tedavi ve Evrelere Göre Yaklaşım:

Meme kanseri tedavisi, tümörün tipi, boyutu, yayılma durumu (evresi), hormon ve genetik profili gibi faktörlere göre belirlenir. Tedavi planı multidisipliner bir yaklaşımla yapılır ve cerrahi, kemoterapi, radyoterapi, hormon tedavisi ve hedefe yönelik tedavi seçeneklerini içerir.

Evre 0 (In Situ Kanserler):

• Duktal Karsinom In Situ (DCIS): Kanser süt kanallarında sınırlıdır. Tedavi genellikle cerrahi eksizyon (lumpektomi) ve ardından radyoterapi ile yapılır. Bazı durumlarda, hastanın hormon reseptör pozitifliği varsa tamoksifen gibi hormon tedavileri de eklenebilir.

Evre I ve II (Erken Evre Meme Kanseri):

• Kanser memede sınırlı olabilir veya lenf düğümlerine sınırlı yayılım göstermiş olabilir. Tedavi genellikle şunları içerir:
  • Cerrahi: Kanserli dokunun çıkarılması (lumpektomi) veya tüm memenin alınması (mastektomi).
  • Radyoterapi: Cerrahiden sonra tümörün yeniden büyümesini önlemek için kullanılabilir.
  • Kemoterapi: Tümör boyutuna ve lenf düğümlerine yayılma durumuna bağlı olarak adjuvan tedavi olarak uygulanabilir.
  • Hormon Tedavisi: Östrojen veya progesteron pozitif tümörlerde tamoksifen veya aromataz inhibitörleri kullanılabilir.
  • Hedefe Yönelik Tedavi: HER2 pozitif kanserlerde trastuzumab gibi ilaçlar uygulanabilir.

Evre III (Lokal İleri Meme Kanseri):

• Kanser memede büyük olabilir ve lenf düğümlerine yayılmıştır. Tedavi genellikle agresif olur:
  • Neoadjuvan Kemoterapi: Cerrahiden önce tümörü küçültmek için uygulanır.
  • Cerrahi: Tümör küçültüldükten sonra kanserli dokunun çıkarılması.
  • Radyoterapi: Cerrahi sonrası tümör yatağına uygulanabilir.
  • Hormon Tedavisi ve Hedefe Yönelik Tedavi: Hormon reseptör pozitif ve HER2 pozitif tümörler için kullanılır.

Evre IV (Metastatik Meme Kanseri):

• Kanser vücudun diğer bölgelerine (kemikler, akciğerler, karaciğer, beyin) yayılmıştır. Tedavi genellikle palyatif amaçlı olup kanserin büyümesini yavaşlatmayı ve semptomları hafifletmeyi hedefler:
  • Kemoterapi: Kanserin büyümesini yavaşlatmak için sistemik kemoterapi uygulanır.
  • Hormon Tedavisi: Hormona duyarlı kanserlerde hormon tedavisi kullanılır.
  • Hedefe Yönelik Tedavi: HER2 pozitif metastatik meme kanserinde trastuzumab veya pertuzumab gibi ilaçlar kullanılır.
  • İmmünoterapi: Tripl negatif meme kanseri gibi tedaviye dirençli alt tiplerde, bağışıklık sistemini aktive eden immünoterapi ilaçları kullanılabilir.

Tedavi Stratejileri:

1. Cerrahi: Tümör boyutuna ve hastanın tercihlerine bağlı olarak, kanserli dokunun çıkarılması için lumpektomi (kısmi mastektomi) veya mastektomi yapılır. Lenf düğümleri de çıkarılabilir (sentinel lenf nodu biyopsisi veya aksiller lenf nodu diseksiyonu).

2. Kemoterapi: Genellikle tümör büyükse, lenf düğümlerine yayılmışsa veya metastaz varsa kullanılır. Cerrahiden önce (neoadjuvan) veya sonra (adjuvan) uygulanabilir.

3. Radyoterapi: Genellikle cerrahi sonrası, özellikle lumpektomi yapılan hastalarda tümörün yeniden büyümesini önlemek amacıyla kullanılır. Ayrıca lenf düğümleri veya metastaz varsa da radyoterapi uygulanabilir.

4. Hormon Tedavisi: Östrojen ve/veya progesteron pozitif tümörlerde, tamoksifen veya aromataz inhibitörleri gibi ilaçlarla hormon tedavisi uygulanır.

5. Hedefe Yönelik Tedavi: HER2 pozitif meme kanserlerinde trastuzumab, pertuzumab gibi ilaçlar kullanılarak kanser hücrelerinin büyümesi hedeflenir.

6. İmmünoterapi: Tripl negatif meme kanseri gibi tedaviye dirençli kanserlerde, bağışıklık sistemini güçlendiren immünoterapiler kullanılabilir.

Meme kanseri tedavisi, hastanın tümör alt tipi, evresi ve genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak kişiye özgü olarak planlanır. Erken teşhis edilen meme kanserleri, uygun tedavi ile yüksek iyileşme oranlarına sahiptir.