Karaciğer Kanseri Nedir?

Karaciğer kanseri, karaciğer hücrelerinde başlayan bir kanser türüdür. Primer karaciğer kanseri karaciğerin kendisinde gelişirken, sekonder (metastatik) karaciğer kanseri başka bir organdan karaciğere yayılan kanserdir. En yaygın primer karaciğer kanseri tipi hepatoselüler karsinom (HCC) olarak bilinir ve karaciğerin ana hücreleri olan hepatositlerde gelişir. Daha nadir görülen başka karaciğer kanseri türleri de mevcuttur.

Risk Faktörleri:

1. Kronik Hepatit B ve Hepatit C Enfeksiyonları: Bu virüsler karaciğer hasarına yol açarak karaciğer kanseri riskini büyük ölçüde artırır.
2. Siroz: Karaciğerin yaralanması sonucu oluşan siroz, karaciğer hücrelerinin kanserleşme riskini artırır. Alkol bağımlılığı ve bazı kronik karaciğer hastalıkları siroza yol açabilir.
3. Alkol Kullanımı: Uzun süreli aşırı alkol tüketimi karaciğere zarar vererek siroz ve kanser riskini artırır.
4. Yağlı Karaciğer Hastalığı: Obezite veya diyabetle ilişkilendirilen alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) da karaciğer kanseri risk faktörlerinden biridir.
5. Aflatoksin Maruziyeti: Küflerle kirlenmiş yiyeceklerde bulunan aflatoksin adı verilen toksinler, karaciğer kanseri riskini artırabilir.
6. Genetik Faktörler: Ailede karaciğer kanseri öyküsü olan kişilerde risk artabilir.

Karaciğer Kanseri Alt Tipleri:

1. Hepatoselüler Karsinom (HCC): En yaygın karaciğer kanseri türüdür ve karaciğerin ana hücreleri olan hepatositlerde başlar.
2. İntrahepatik Kolanjiokarsinom (Safra Yolu Kanseri): Karaciğerin safra kanallarında başlar.
3. Hepatoblastom: Çocuklarda nadir görülen bir karaciğer kanseri türüdür.
4. Angiosarkom: Karaciğerin kan damarlarında başlayan nadir ve agresif bir kanser türüdür.

Tedavi ve Evrelere Göre Yaklaşım:

• Evre I: Tümör küçük ve karaciğere sınırlıdır. Tedavi seçenekleri şunları içerir:

  • Cerrahi Rezeksiyon: Tümör ve çevresindeki sağlıklı doku çıkarılır.
  • Karaciğer Nakli: Uygun hastalar için karaciğer nakli en etkili tedavi olabilir.
  • Radyofrekans Ablasyon: Tümörü yok etmek için yüksek frekanslı elektrik akımları kullanılır.

• Evre II: Tümör birden fazla olabilir veya kan damarlarına yayılmış olabilir. Tedavi şunları içerebilir:

  • Cerrahi: Tümör sayısına ve yerleşimine göre cerrahi rezeksiyon yapılabilir.
  • Lokal Tedaviler: Radyofrekans ablasyon, mikrodalga ablasyon veya kriyoterapi gibi lokal tedaviler kullanılabilir.
  • TACE (Transarterial Chemoembolization): Karaciğeri besleyen damarlara kemoterapi ilaçlarının verilmesi ve damarın tıkanmasıyla tümör beslenmesi engellenir.

• Evre III: Tümör büyük olabilir, komşu organlara veya kan damarlarına yayılmış olabilir. Tedavi şunları içerebilir:

  • Cerrahi: Bazı hastalar için hala bir seçenek olabilir.
  • TACE veya Radyoterapi: Tümörleri küçültmek veya yayılımı kontrol altına almak için kullanılabilir.
  • Sistemik Tedavi: Hedefe yönelik tedavi veya immünoterapi, kanserin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.

• Evre IV: Kanser uzak organlara yayılmıştır (metastaz). Tedavi genellikle palyatif amaçlıdır ve şunları içerebilir:

  • Sistemik Tedaviler: İmmünoterapi (örneğin nivolumab) ve hedefe yönelik tedaviler (sorafenib, lenvatinib) gibi tedaviler kullanılır.
  • Kemoterapi: İlerlemiş karaciğer kanserinde sistemik kemoterapi kullanımı yaygın değildir, ancak bazı durumlarda tercih edilebilir.
  • Radyoterapi: Tümörleri küçültmek veya semptomları hafifletmek amacıyla uygulanabilir.

Karaciğer kanserinde tedavi planı, tümörün büyüklüğüne, karaciğerin fonksiyonuna, metastaz varlığına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir. Erken evrelerde cerrahi veya lokal tedavi seçenekleri daha başarılı sonuçlar verebilir, ancak ilerlemiş vakalarda sistemik tedaviler ön plandadır.